‘Aşı kısırlaştırıyor mu?’ sorusu son günlerin en çok konuşulan hususları arasında yer alıyor. Türkiye’de 12’li yaşlara kadar inen aşı sırası dolayısıyla daha fazla kişinin dikkatinde yer alan ‘aşı kısırlaştırıyor mu?’ sorusuna yanıt Özel Kastamonu Anadolu Hastanesi Üroloji Uzmanı Doç. Dr. Sadi Turkan’dan geldi. Doç. Dr. Turkan, “Aşının spermler üzerinde olumsuz etkisi olmamasına rağmen, Covid-19 virüsünün erkek üreme sisteminde testislere zararlı olabileceği belirlendi” dedi.
Türkiye’nin Covid-19 salgınıyla mücadele kapsamında başlattığı aşılama süreci hızla devam ediyor. Bu süreç Covid-19 aşılarıyla ilgili pek çok soru ve cevabın kamuoyunda tartışılmasına neden oluyor.
Covid-19 aşısı için önemli iddialar arasında yer alan ‘kısırlık’ konusunda Özel Kastamonu Anadolu Hastanesi Üroloji Uzmanı Doç. Dr. Sadi Turkan, bilimsel kaynaklara dayanarak konuyla alakalı önemli açıklamalarda bulundu. Doç. Dr. Sadi Turkan, Covid-19 aşısının kısırlık yaptığı iddiasına ilişkin, “Covid-19 aşıları ile ilgili gündeme gelen önemli bir spekülasyon da bu aşıların kısırlığa yol açtığı düşüncesidir. Aksine bugüne kadar yürütülen bilimsel çalışmalarda bu görüşü destekleyecek hiçbir kanıt yoktur. Ancak Covid-19 ile enfekte olan erkeklerde virüs nedeniyle testislerin etkilenmesine bağlı olarak sperm parametrelerinin olumsuz etkilendiğine dair kanıtlar mevcuttur” dedi.
“VİRÜS NEDENİYLE 4,5 MİLYON KİŞİ HAYATINI KAYBETTİ
“Yaklaşık son 2 yıldır dünyayı etkisi altına alan Covid-19 pandemisi halen devam etmektedir. Kullanıma sunulan çeşitli aşılara rağmen ölüm oranları azalsa da, ülkemizde her gün neredeyse bir uçak dolusu insan hayatını kaybetmektedir” diyen Üroloji Uzmanı Doç. Dr. Sadi Turkan, şu ana kadar dünyada 220 milyon insanın bu virüs ile enfekte olduğunu, dünya genelinde 4,5 milyon, ülkemizde ise 60 bin civarında insanın hayatını kaybettiğine dikkat çekti.
Aşıların rutin uygulamaya başlaması ile birlikte ülkemizde ve dünyada çeşitli spekülasyonların da gündeme gelmeye başladığını belirten Özel Kastamonu Anadolu Hastanesi Üroloji Uzmanı Doç. Dr. Sadi Turkan, merak edilen soruların cevaplarıyla alakalı şu açıklamayı yaptı:
“Koronavirüs pandemisinde dünya genelinde kullanılmakta olan aşılar:
1- İnaktif aşılar: Sinovac
2- Viral vektör (adenovirüs) aşıları: Sputnik-V ve Oxford / AstraZenaca (AZA 1222)
3- mRNA aşıları: Biontect/ Pfizer ve Moderna
Halen faz 3 (insan üzerinde deneme) çalışmaları devam eden (Turkovac vs) aşıların da önümüzdeki günlerde kullanıma girmesi beklenmektedir.
“BİRÇOK VİRAL HASTALIKLAR AŞILAR SAYESİNDE ÖNLENMİŞTİR”
Aşı taraftarları ve aşı karşıtları ile birlikte ‘aşı tedirginliği’ yaşayan kitleler oluştu. Bu tartışmalar devam ederken covid 19 pandemisinin önlenmesinde bilim insanlarının temel görüşü; toplumların aşılanma ile bağışıklık oluşturularak pandemi sürecinin baskılanarak sona erdirilmesidir.
Geçmişe baktığımızda kızamık, çiçek, çocuk felci gibi yüksek ölüm oranları ile seyreden birçok viral hastalıklar aşılar sayesinde önlenmiştir. Bilimsel gerçekler ışığında Covid-19 pandemisinin de sona erdirilmesinde aşılar dışında etkin bir faktör halen yoktur.
“CİDDİ YAN ETKİLERE RASTLANMAMIŞTIR”
Bugüne kadar Covid-19 aşılarına yönelik gerek yürütülen klinik çalışmalarda, gerekse mevcut aşı uygulamalarında ciddi yan etkilere rastlanmamıştır. Aşılama sonrasında görülen yan etkiler sıklıkla hafiftir. Bunlar; yorgunluk, baş ağrısı, ateş, titreme, kas/eklem ağrısı, kusma, ishal, aşı uygulanan bölgede ağrı, kızarıklık, şişlik gibi hafif yan etkilerdir. Ancak nadir de olsa ciddi alerjik reaksiyonlar da görülebilmektedir.
“KISIRLIK İDDİASINA HİÇBİR KANIT YOKTUR”
Covid-19 aşıları ile ilgili gündeme gelen önemli bir spekülasyon da bu aşıların kısırlığa yol açtığı düşüncesidir. Aksine bugüne kadar yürütülen bilimsel çalışmalarda bu görüşü destekleyecek hiçbir kanıt yoktur. Ancak Covid-19 ile enfekte olan erkeklerde virüs nedeniyle testislerin etkilenmesine bağlı olarak sperm parametrelerinin olumsuz etkilendiğine dair kanıtlar mevcuttur. (Fertil Steril 2020 Ağustos: 114 (2):233-238)
“AŞININ SPERMLERE OLUMLU ETKİSİ VAR”
Dünyanın seçkin bilim dergilerinden JAMA'nın Haziran 2021 sayısında Amerika Birleşik Devletlerinde mRNA kökenli Biontect ve Moderna aşıları üzerinde yapılan bilimsel bir çalışmada, bu aşıların sperm parametrelerine ‘olumlu etki’ yaptığı kanıtlandı. (JAMA 2021 Haziran 20;326(3):273-274) Bu iki aşı dışındaki diğer aşılarla ilgili halen çeşitli çalışmalar devam etmektedir.
Sonuç olarak; Covid-19 ile enfekte olunması durumunda testislerin olumsuz etkilenmesine bağlı sperm parametreleri olumsuz etkilenebilirken, Biontect ve Moderna aşılarında kısırlık yapacak bir etki görülmemiştir. Aksine olumlu etkileri görülmüştür.
Aşı karşıtı olmak bilimsel bir durum değildir. Bugün aşı karşıtı olanlar çocuk yaşlarda yapılan sistematik aşılarla hayatlarını sürdürebilmektedir. Aşı tedirginliği anlaşılabilir bir durumdur. Bu konuda bilim insanlarına düşen görev, bu ‘tedirginliği’ yok edecek kanıtları topluma sunmaktır.”
(Haber: Mustafa Balcı)
